آیا درد شکم در زمان حاملگی طبیعی است؟
درد گهگاهی شکم در حاملگی شکایت شایعی است. هر چند درد شکم در زمان حالگی می تواند مشکلی ایجاد نکند ولی ممکن است نشانه ای از یک عارضه جدی نیز باشد. (درد شدید یا مستمر هیچگاه طبیعی نیست.) در این مقاله شایعترین دلایل درد شکمی در زمان حاملگی توضیح داده می شود. در صورتیکه درد شکمی یا دل پیچه همراه با لکه بینی، خونریزی، تب، لرز، ترشحات مهبلی، احساس غش کردن، ناراحتی هنگام ادرار کردن، تهوع و استفراغ بوده و یا درد بعد از چند دقیقه استراحت از بین نرود باید به پزشک مراجعه کرد.
مشکلات مهمی که درد شکمی ایجاد می کنند
حاملگی خارج رحمی
حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می افتد که تخمک لقاح یافته در جایی خارج از رحم لانه گزینی کند که این محل معمولاً یکی از لوله های رحمی (لوله های فالوپ) است. این عارضه معمولاً در سه ماه اول حاملگی یا قبل از آنکه حتی بیمار بداند حامله است رخ می دهد. این عارضه در صورتیکه درمان نشود می تواند موجب پارگی لوله رحمی شده و خطر مرگ بدنبال داشته باشد. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر سریعاً به پزشک مراجعه کنید: درد یا حساسیت شکمی و/یا لگنی، لکه بینی یا خونریزی از مهبل (می تواند قرمز یا قهوه ای، کم یا زیاد، و یا مستمر یا متناوب باشد)، دردی که با حرکت یا سرفه کردن بدتر می شود، درد نوک شانه، یا هر علامتی مبنی بر شوک (نبض ضعیف، رنگ پریدگی، بی حالی یا غش).
سقط
خونریزی معمولاً اولین علامت سقط است و پس از آن به فاصله چند ساعت تا چند روز درد شکمی رخ می دهد. خونریزی ممکن است خفیف یا شدید باشد. درد ممکن است بصورت درد های کرامپی بگیرد و ول کند (شبیه به درد های قاعدگی یا اغلب شدیدتر) یا ریتمیک باشد. درد در بعضی از بیماران بصورت کمر درد و در بعضی دیگر بصورت درد مبهم شکمی و یا احساس فشار در لگن احساس می شود. در صورتیکه با این علائم مواجه شدید به پزشک مراجعه کنید. در صورت درد شدید یا خونریزی با حجم زیاد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
شروع زودرس درد های زایمانی
بروز انقباضات زایمانی که موجب باز شدن و اتساع گردن رحم شود قبل از هفته 37 حاملگی شروع زودرس دردهای زایمان تلقی می شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در سه ماهه دوم یا سوم (قبل از هفته 37 حاملگی) بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: افزایش ترشحات مهبلی یا تغییر قوام آن (بویژه اگر آبکی، چسبناک، یا خونی باشد - یا حتی اگر صورتی باشد و کمی به خون آغشته شده باشد)؛ لکه بینی و خونریزی مهبلی، درد شکمی؛ دردهای شبیه به دردهای قاعدگی یا بیش از 4 انقباض در یک ساعت؛ افزایش فشار در ناحیه لگن؛ یا کمر درد بویژه در صورتیکه بیمار سابقه کمر درد نداشته باشد.
پارگی جفت
پارگی جفت به جدا شدن نسبی یا کامل جفت از رحم قبل از بدنیا آمدن کودک اطلاق می شود. علائم پارگی جفت بسیار متغیرند. بعضی اوقات پارگی جفت می تواند سبب خونریزی ناگهانی و واضح شود ولی در بعضی موارد ممکن است در ابتدا خونریزی واضحی وجود نداشته باشد و یا در حد خونریزی خفیف یا لکه بینی باشد. بیمار ممکن است درد رحمی، کمر درد یا انقباضات متعدد داشته و یا رحم منقبض شده و در همان وضعیت بماند (شبیه گرفتگی یا انقباضی که برطرف نمی شود). تحرک جنین نیز ممکن است کم شود. این وضعیت نیازمند مراجعه فوری به پزشک است.
پره اکلامپسی
پره اکلامپسی عارضه ای است که سبب بروز اسپاسم و تغییرات دیگر در عروق خونی شده و می تواند قسمت های مختلفی از بدن از جمله کبد، کلیه، مغز و جفت را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص پره اکلامپسی بر اساس فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار بعد از هفته 20 حاملگی صورت می گیرد. بیمار همچنین ممکن است دجار تورم صورت و پف آلودگی دور چشم ها، تورم در دست ها و تورم شدید یا ناگهانی در پاها و قوزک پا شود. (احتباس آب می تواند سبب افزایش سریع وزن نیز بشود.) در پره اکلامپسی شدید، بیمار ممکن است درد و حساسیت شدید در قسمت فوقانی شکم، سردرد شدید، اختلال دید (نظیر تاری دید یا دیدن نقاط شناور) یا تهوع و استفراغ هم داشته باشد. در صورت بروز علائم پره اکلامپسی مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
عفونت ادراری
حاملگی احتمال تمام انواع عفونت ادراری از جمله عفونت کلیه را افزایش می دهد. علائم عفونت مثانه عبارتند از: درد، ناراحتی، یا سوزش در هنگام ادرار کردن؛ ناراحتی لگنی یا درد ناحیه تحتانی شکم (اغلب درست بالای استخوان عانه)؛ احساس نیاز مکرر و غیر قابل کنترل به ادرار کردن، حتی هنگامیکه مقدار بسیار کمی ادرار در مثانه وجود دارد؛ و ادرار کدر یا بد بو. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید زیر عفونت مثانه در صورتیکه درمان نشود می تواند سبب عفونت کلیه و زایمان زودرس شود. علائم انتشار عفونت به کلیه ها (که نیازمند مراجعه اورژانس است) عبارتند از: تب بالا (اغلب همراه با لرز و تعریق)؛ درد در ناحیه کمر یا پهلو، درست زیر دنده ها در یک طرف یا بصورت دو طرفه (و احتمالاً در شکم)؛ تهوع و استفراغ؛ و احتمالاً وجود خون در ادرار.
دلایل دیگر
عوامل متعدد دیگری نیز می توانند سبب درد شکمی شوند که ممکن است ارتباطی نیز به حاملگی نداشته باشند. از جمله شایعترین این بیماری ها که معمولاً پزشک ابتدا به آنها توجه می کند مسمومیت غذایی، آپاندیسیت، سنگ کلیه، هپاتیت، بیماری های کیسه صفرا و پانکراتیت (که هر دو معمولاً ناشی از سنگ کیسه صفرا هستند که در حاملگی شایعتر است)، و انسداد روده (که ممکن است ناشی از فشار رحم در حال رشد بر روی روده باشد و در سه ماهه سوم حاملگی محتمل تر است).
شایعترین مشکلات کم اهمیتی که درد شکمی ایجاد می کنند
درد شکمی در زمان حاملگی همیشه نشان دهنده یک مشکل جدی نیست. در زیر تعدادی از شایعترین مشکلاتی که سبب درد شکمی می شوند آورده شده است. توجه داشته باشید که در صورتیکه درد شکمی شدید و یا مستمر باشد باید به پزشک خود مراجعه کنید.
دل پیچه و نفخ
دل پیچه و نفخ در زمان حاملگی بیشتر دیده می شود زیرا هورمون ها و نیز فشار رحم بر روی معده و روده ها سبب کند شدن کار دستگاه هاضمه می شود.
یبوست
یبوست از دیگر عوامل شایع درد شکم در دوران حاملگی است که بر اثر کاهش حرکات روده ای و فشار رحم بر روی راست روده (رکتوم) ایجاد می شود.
درد لیگامان گرد
این درد معمولاً دردی خفیف، ناگهانی و تیز یا مستمر و مبهم است که در هر دو طرف قسمت تحتانی شکم یا بصورت عمقی در کشاله ران احساس می شود و معمولاً در سه ماهه دوم شروع می شود. علت آن کشیده شدن و ضخیم شدن لیگامان هایی است که رحم را در لگن نگه می دارند. درد ممکن است مثل فرو رفتن یک چیز تیز به بدن بخصوص هنگام تغییر ناگهانی وضعیت نظیر بلد شدن از تخت یا از روی صندلی یا هنگام سرفه کردن و غلت زدن در رختخواب باشد. همچنین ممکن است بیمار درد را بصورت یک درد مبهم بعد از فعالیت بدنی روزانه یا راه رفتن زیاد احساس کند. در صورتیکه درد با استراحت باز هم ادامه پیدا کرد با پزشک خود تماس بگیرید.
مرتضی صفوی اظهار داشت: آلودگی هوا به صورت مستقیم سلامت بدن انسان را تحت تأثیر خود قرار میدهد.
وی گفت: افراد سعی کنند خود را در معرض آلودگی هوا قرار ندهند چرا که بین هوای سالم و بدن سالم رابطه مستقیمی وجود دارد و سرب موجود در هوا بر سلامتی انسان اثر میگذارد.
این متخصص تغذیه اضافه کرد: آلایندههایی که از ماشینهای قدیمی وارد هوا میشود، بسیار مضرتر از آلایندههای ماشینهای جدید است.
صفوی افزود: در هوای آلوده باید برخی مواد غذایی را مصرف کرد که خاصیت خنثیکنندگی مواد سمی موجود در هوا را داشته باشند.
وی عنوان کرد: مواد غذایی که سرشار از پکتین هستند، سرب موجود در هوا را میگیرند و مانع از نفوذ سرب به سلولهای بدن میشوند.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه سیب و پرتقال نیز سرشار از پکتین است، بیان کرد: پکتین ضد سموم موجود در هوا است و سرب موجود در هوا را جذب کرده و مانع از رسیدن آسیب به سلولهای بدن میشود
اما چند سالی است به کمک روشهای مختلف تهاجمی و غیرتهاجمی تشخیص جنسیت نهایتا در اواسط دوران بارداری ممکن شده و بهاین ترتیب لازم نیست 9 ماه منتظر بمانیم.
تعیین جنسیت جنین با روشهایی همچون سونوگرافیهای سهبعدی و چهاربعدی، در کنار پاسخ به حس کنجکاوی، از نظر پزشکی و به منظور جلوگیری از تولد نوزادان مبتلا به بیماریهای ژنتیکی هم بسیار مهم است.
استفاده از جدیدترین روش تعیین جنسیت جنین در مرکز فوقتخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابنسینا شروع شده و گفته میشود از هفته هفتم تا دهم بارداری تنها با یک آزمایش خون ساده تا 99 درصد میتوان جنسیت جنین را تعیین کرد.
دکتر حمیدرضا خرمخورشید، مدیر گروه پژوهشی ژنتیک تولیدمثل و بیوتکنولوژی پژوهشگاه فناوریهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ـ ابنسینا به سوالات ما درباره این روش تشخیصی پاسخ داده است.
تعیین جنسیت جنین در حدود هفته هفتم بارداری آن هم به کمک یک آزمایش خون ساده، چگونه امکانپذیر است؟
طبق گزارشها، سه تا شش درصد از کل DNA آزاد موجود در پلاسمای زنان باردار مربوط به جنین است. در واقع شناسایی DNA جنین از اوایل دوران بارداری (از حدود هفته ششم بارداری) امکانپذیر بوده و بتدریج مقدار آن در پلاسمای مادر افزایش مییابد و با وقوع زایمان به سرعت از جریان خون مادر حذف میشود.
به همین دلیل استفاده از DNA آزاد جنینی در پلاسمای مادر میتواند به عنوان یک روش غیرتهاجمی و بدون احتمال هر گونه خطر برای جنین و مادر در هفتههای اولیه بارداری جهت تعیین جنسیت جنین و همچنین تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل از تولد به کار گرفته شود.
جنسیت جنین توسط دو کروموزوم جنسی که از هر یک از والدین به ارث میرسد، تعیین میشود و شناسایی ژنها و مارکرهایی که روی کروموزوم Y قرار دارد و تنها در جنینهای پسر قابل شناسایی است، پایه و اساس انجام تست تعیین جنسیت را تشکیل میدهد.
در این روش تشخیصی از چه فناوریهایی استفاده میشود؟
به طور کلی NESTED PCR و REAL TIME 2روشی است که برای تعیین جنسیت جنین مورد استفاده قرار میگیرد. مرکز ما در این فرآیند به کمک هر دو تکنیک از مارکرهای واقع بر روی کروموزوم Y استفاده میکند.
در روش NESTED PCR به دلیل امکان تکثیر سلولها با وجود حتی تعداد کم DNA سلولهای جنینی در خون مادری تشخیص جنسیت جنین امکانناپذیر است. در صورت وجود سلول DNA در نمونه خون مادر جنین مذکر و در غیر این صورت جنسیت جنین مونث است؛ میزان اطمینان این روش 2/95 درصد است.
مزیت روش REAL TIME به روش قبلی این است که امکان اندازهگیری DNA در هر زمان وجود دارد و امکان ایجاد آلودگی در هوای محیط به دلیل بستهبودن سرتیوبها وجود ندارد و حساسیت این روش نسبت به روش NESTED PCR، 99 درصد است.
تاکنون چه روشهایی برای تشخیص جنسیت وجود داشتهاند؟
تستهای تشخیص که برای تشخیص بیماریها و جنسیت جنین به کار گرفته میشود به دو گروه تهاجمی و غیرتهاجمی تقسیم میشود. روشهای تهاجمی شامل آمنیوسنتز، نمونهگیری از پرزهای جفتی (CVS)، تشخیص ژنتیکی قبل از انتقال جنین به رحم (PGD)، بیوپسی از پوست، اندامها یا عضله جنین و رادیوگرافی میشوند.
در روشهای تهاجمی در سطوح مختلف خطراتی برای جنین یا مادر ایجاد میشود. یکی از این روشها آمنیوسنتز است که در این روش با استفاده از یک سوزن بلند از داخل حفره رحم و مایع آمنیوتیک که در آن قرار دارد، مقداری مایع کشیده شده و سلولهای این مایع مورد آزمایش قرار میگیرد، استفاده از این روش در هفته پانزدهم تا شانزدهم بارداری امکانپذیر است.
نمونهبرداری از پرزهای جفتی از دیگر روشهای تهاجمی است که در این روش امکان تشخیص جنسیت جنین و بیماریهای آن امکانپذیر است. استفاده از رادیوگرافی برای تشخیص هم به دلیل استفاده از اشعه ایکس خطراتی، مادر و جنین را تهدید میکند.
روشهای غیرتهاجمی نیز شامل اولتراسونوگرافی، تستهای سرمی مادر، نمونهبرداری سلولهای جنین از طریق خون مادر و استفاده از DNA آزاد موجود در پلاسمای زنان باردار میشوند. به طورکلی روشهای غیرتهاجمی به کلیه روشهایی اطلاق میشود که برای مادر و جنین خطری را ایجاد نمیکند.
در اولتراسونوگرافی با استفاده از امواج با فرکانس بالا از جنین و جفت تصویر ایجاد میشود. استفاده از این روش از هفته ششم تا هفتم بارداری امکانپذیر است که روش جنین و جفت را مشخص میکند.
تستهای سرمی مادر نیز با استفاده از اندازهگیری آلفا فیتو پروتئین و استرادیول آزاد INHIBIN-A و هورمون بقا، HCG در اواخر سه ماهه اول بارداری و سه ماهه دوم برای تشخیص برخی از ناهنجاریهای ستون فقرات و تریزومیها و سندرم داون و تریزومیها 18- تشخیص چندقلویی و مرگ زودرس جنین قابل انجام است.
نمونهبرداری از سلولهای جنینی از جمله روشهای دیگر است.در این روش از هفته ششم بارداری به بعد که با جداسازی تعدادی از سلولهای جنین که وارد خون مادر میشود، آزمایش انجام میگیرد.
روشهای مرسوم تعیین جنسیت چه مضرات و مشکلاتی در پی دارند؟
انجام روشهای تهاجمی نیاز به بستریشدن دارد و نمونهگیری باید توسط متخصصان ماهر صورت گیرد. به طورکلی به علت تماس مستقیم با جنین، هرکدام از این روشها خطراتی برای مادر و جنین از جمله سقط جنین و ایجاد حساسیت گروه خونی مادر در مادران با گروه خونی Rh منفی و جنینهای Rh مثبت (در اثر مخلوط شدن احتمالی خون مادر و جنین) را به همراه دارد و از طرفی استفاده از این روشها پیش از هفته یازدهم بارداری امکانپذیر نیستند.
در نقطه مقابل این روش، روشهای غیرتهاجمی قرار دارند که در 3 ماهه دوم بارداری انجام میگیرند، دراین روشها علاوه بر حساسیت کم، تشخیص زنانی که جنین آنها در معرض خطر بیماریهای وابسته به X قرار دارند، نسبتا دیر انجام میشود. از طرف دیگر نمونهبرداری از سلولهای جنین به علت تعداد کم این سلولها و پایداری طولانیمدت آنها در جریان خون مادر، باعث میشود تا احتمال کسب نتایج کاذب بالا باشد.
به طورکلی تشخیص زودهنگام جنسیت جنین چه مزایایی به دنبال دارد؟
مزیت تشخیص زودهنگام تعیین جنسیت به عنوان یک پیشتست جهت جلوگیری از روشهای تهاجمی تعیین جنسیت مطرح میشود.
آیا این روش را به هر مادری پیشنهاد میدهید یا اینکه افراد خاصی مجاز به استفاده از این روش هستند؟
این روش تعیین جنسیت برای زنان بارداری که حامل اللهای(اجزای تشکیل دهنده ژن) وابسته به X مغلوب هستند (بیماریهای وابسته به جنس) توصیه میشود، ولی از طرف دیگر در صورت تمایل در تمامی زنان بارداری که مایل به آگاهی زودهنگام از جنسیت جنین خود هستند نیز قابل انجام است.
آیا میتوان این روش را به طور کامل جایگزین روشهای قبلی تشخیص جنسیت کرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله، این روش به عنوان روشی سریع، مطمئن و قابل جایگرین با سایر روشهای تعیین جنسیت است.
آن طور که در خبرها آمده با توجه به نتیجه حاصل از این آزمایش میتوان تعیین کرد که آیا نیازی به انجام آزمایشات تهاجمی بر روی جنینهایی که خطر ابتلا به بیماریهای مغلوب وابسته به جنس دارند هست یا خیر. پس این روش را میبایست یک روش اولیه محسوب کرد؟
بله، این روش در واقع یک پیشتست است و در جنینهای دختر از انجام روشهای تهاجمی جلوگیری میکند ولی در مورد جنینهای پسر روشهای تهاجمی پس از انجام پیشتست ضروری است.
پس اگر مشخص شد که جنین دختر است نیازی به ادامه تشخیص نیست. آیا بیماریهایی که وابسته به جنس هستند بیشتر مربوط به پسران است؟
در بیماریهای وابسته به X مغلوب در صورتی که جنین دختر باشد دیگر نیازی به انجام روشهای تهاجمی نیست زیرا جنین دختر به احتمال 50 درصد الل (اجزای تشکیل دهنده ژن) معیوب را از مادر دریافت خواهد کرد و بنابراین حامل الل جهش یافته خواهد بود ولی بیماری را نشان نمیدهد، در مورد جنینهای پسر نیز به احتمال 50 درصد الل معیوب را از مادر دریافت خواهد کرد ولی برخلاف جنینهای دختر، جنینهای پسر بیماری را بروز میدهند. از آنجا که برای تایید الل جهشیافته به نمونههایی از خون یا بافت جنین نیاز است بنابراین انجام روشهای تهاجمی در این موارد ضروری است.
چرا این تست پس از اطمینان از تکقلویی جنین با استفاده از سونوگرافی و پس از هفته هفتم حاملگی قابل انجام است. آیا درصورت چندقلویی امکان استفاده از این روش وجود ندارد؟
این تست قادر به تعیین تعداد قلها در حاملگیهای چندقلویی نیست. در مورد دوقلوهای همسان دختر یا پسر این تست قادر به تعیین صحیح جنسیت میباشد. ولی در مورد دوقلوهای ناهمسان (دختر و پسر) این تست قادر به تعیین جنسیت صحیح جنینها نیست.
گفته میشود این آزمایش خون تعیینکننده جنسیت جنین، با وجودی که مدتهاست در آمریکا به اثبات رسیده اما هنوز بوسیله پزشکان این کشور تجویز نمیشود، در این صورت چرا ما از آن به عنوان یک روش کاربردی و تعیینکننده نام میبریم و درصدد استفاده از آن هستیم؟
این تکنیک در آمریکا به علت سختگیریهای موجود در همه مراکز به عنوان یک تست در تشخیصهای بالینی استفاده نمیشود ولی در بعضی از مراکز، جهت تشخیص زودرس جنین از آن استفاده میشود. در برخی از کشورهای دیگر نیز این تست استفاده میشود.
انفولانزا یکی از عفونتهای ویروسی دستگاه تنفس می باشد که توسط ویروسی به همین اسم ایجاد می شود. ویروس آنفولانزا 3 نوع دارد:
- ویروس نوع A وB : این دو نوع ویروس علائم بسیار شدیدی دارند و مسوؤل
همه گیری آنفولانزا در جامعه می باشند و بعلت اینکه مداوم در حال تغییر می باشند هر سال نوع جدیدی از این ویروسها بوجود آمده و در سراسر جهان پخش می شود و باعث ابتلا افراد به آنفولانزا می شوند و دستگاه ایمنی هم بخاطر همین تغییر ویروس، قادر به شناسائی ویروس نشده و بدن دوباره به این بیماری مبتلا می شود مگر اینکه فرد سالانه واکسن آنفولانزا را که مربوط به گونه های همان سال است را تزریق کرده باشد.
- نوع C که یک بیماری خیلی خفیف می دهد (مثل سرماخوردگی) و یا گاهی عفونت با آن بدون علامت می باشد و هرگز باعث همه گیری و اپیدمی نمی شود.
ویروس نوعA علاوه براینکه شدیدترین همه گیری را به وجود می آورد، علاوه بر انسان
می تواند حیوانات را نیز بیمار کند ولی انواعB وC فقط باعث بیماری در انسان می شوند.
تعداد حملات در کودکان نیز از بزرگسالان بیشتر است و شیوع بیماری با آغاز فصل سرما زیاد شده و ویروس در عرض 3-2 هفته در جامعه گسترش یافته و سپس باعث همه گیری می شود که 3-2 ماه ادامه دارد و با گرم شدن هوا بیماری با همان سرعتی که شروع شده بود پایان می یابد.
این بیماری بعلت شدتی که دارد باعث تحمیل هزینه های زیاد به جامعه می شود که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد: غیبت دانش آموزان از مدرسه، غیبت کارمندان از محل کار خود، ابتلا به عوارض شدید این بیماری مثل سینه پهلو و احتیاج به بستری فرد و همچنین هزینه های بیمارستانی به وی واختلال در سایر فعالیتهای روزانه فرد.
علائم و نشانه ها
1? علائم در بزرگسالان : اگر شما دچار نوع خفیف آنفولانزا شدید، علائم آن نیز ممکن است شبیه به سرماخوردگی ساده باشد ولی معمولاً علائم این بیماری شدید بوده و شامل موارد زیر است:
- تب : معمولاً بالای 3/38 درجه بوده ودر عرض 24 ساعت ایجاد شده و برای 3 روز ( بین یک تا پنج روز) باقی می ماند .
- سر درد : معمولاً در تمام نواحی سر احساس می شود و گاهی فقط در جلوی سر احساس می شود.
- بدن درد : تمام قسمتهای بدن خصوصاً پاها و کمر دردناک هستند.
- گلودرد : که حدود4-3 روز ممکن است طول بکشد .
- آبریزش بینی: که گاهی تا یک هفته بطول می انجامد.
و سایر علائم مثل سرفه خشک ، بی اشتهائی، لرز، خستگی، قرمزی و التهاب مخاط گلو و بینی .
البته بیشتر بیماران در عرض 2-1 هفته از آنفولانزا بهبود پیدا می کنند ولی بعضی ( خصوصاً افراد سالمند ) ممکن است برای مدت طولانی احساس خستگی را حتی پی از اینکه سایر علائم رفع شد، داشته باشند .
علائم در کودکان : در کودکان تب بالاتر از بزرگسالان است و معمولاً بین 5/40-4/39 درجه می باشد. البته در کودکان قبل از مدرسه و نوزادان بعلت اینکه علائم آنفولانزا بسیار شبیه به سایر ویروسهائی که درگیری تنفسی می دهند می باشد، تشخیص دقیق آنفولانزا مشکل است ولی در هر صورت باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
چه موقع باید بدنبال توصیه های پزشکی بود.
بعلت اینکه این بیماری، عوارض خطرناک دارد و علائم آن نیز شدید است، تقریباً همیشه باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد، مخصوصاً در سنین پائین که علائم بیماری شدیدتر می باشد و بیمار نیز ضعیف تر است.
تشخیص
تشخیص بیماری عمدتاً کلنیکی است و پزشک با توجه به همه گیری آنفولانزا در جامعه و علائم بیمار خود، این تشخیص را مطرح می کند ولی چون افتراق عفونت ویروس آنفولانزا از سایر ویروسهای درگیر کننده سیستم تنفس مشکل است گاهی از روشهای آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری می توان استفاده کرد مثلاً در آزمایشگاههای مجهز می توان از کشت ویروس برای نمونه ترشحات بینی و حلق و در جهت تشخیص نوع ویروس استفاده کرد.
عوارض
یکی از عوارض شایع آنفولانزا سینه پهلو می باشد که عامل این سینه پهلو یا خود ویروس آنفولانزا است و یا یک باکتری است که از ضعیف شدن سیستم ایمنی توسط ویروس آنفولانزا استفاده کرده وارد ریه شده و باعث عفونت باکتریائی ریه گشته است. در موارد زیر باید به سینه پهلو شک کرد:
- بیماری که دچار تنفس سخت و مشکل شده است.
- بیمار دچار درد سینه در نتیجه سرفه بشود.
- همراه با سرفه خلط زرد و یا سبز رنگ و یا خلط خونی وجود داشته باشد.
از دیگر عوارض آنفولانزا می توان به سینوزیت، عفونت گوش میانی و التهاب مجاری هوائی (برونشیت) و التهاب بافت میانی مغز (آنسفالیت)اشاره کرد.
یکی دیگر از عوارض بیماری ? سرفه بعد از عفونت ? می باشد که معمولاًً بدون خلط بوده و ممکن است برای هفته ها تا ماهها پس از رفع علائم آنفولانزا ادامه یابد و آنچنان شدید باشد که گاهی هنگام شب فرد را بیدار کند.
این سرفه که با علائم شبه آسم همراه است گاهی با درمانهای ضد آسم بهبود می یابد و یا از شدت آن کاسته می شود. بهر صورت در صورت ابتلا به این عارضه باید با پزشک خود مشورت کنید.
در آخر لازم است اشاره کنیم که بعضی از مطالعات جدید نشان داده اند که استفاده از داروهای جدید ضد ویروس آنفولانزا (Oseltamivir) ممکن است در کاهش عوارض ثانویه بیماری آنفولانزا مثل سینه پهلو در بزرگسالان و عفونت گوش در کودکان 12-1 ساله موثر باشد.
درمان
پیش از شروع این بحث لازم است اشاره کنیم گرچه علائم آنفولانزا شدید است ولی در صورت عدم درمان، اکثر موارد آن پس از مدتی بهبود می یابند چون این بیماری جزء بیماریهای خود محدود شونده می باشند ولی درمان آن علاوه بر کاهش دوره بیماری و تخفیف علائم آن، از عوارض بیماری نیز جلوگیری می کند.
استفاده از داروهای ضد ویروس آنفولانزا
این داروها بشرطی که در 48 ساعت اول پس از شروع بیماری مصرفشان آغاز شود، بیشترین تأثیر را هم در کاهش طول مدت بیماری (حداقل یکروز طول دوره بیماری را کاهش می دهند) و همچنین کاهش شدت علائم در طول مدت ابتلا بیماری را خواهند داشت و هر چه این داروها زودتر شروع شوند، نتایج بهتری را برای بیمار خواهند داشت. از این داروها به چهار مورد زیر اشاره
می کنیم.
Oseltamivir- Zanamivir-Amantadine-Rimanadine
دو داروی اول جزء داروهای جدید بوده که هم روی ویروس آنفولانزای A و هم آنفولانزای B مؤثر هستند، در حالیکه داروهای سوم و چهارم که قدیمی تر هستند فقط روی آنفولانزای نوع A مؤثر هستند. از بین داروهای موفق Oseltamivir کمترین عوارض گوارشی را دارد و امروزه بیش از سایر داروهای ضد آنفولانزا نسخه می شود.
داروهائی که باعث کاهش علائم و شکایات بیمار می شوند.
مثل سرماخوردگی، در آنفولانزا نیز می توان از داروهای بدون نسخه برای تخفیف علائم بیماری پس از شروع بیماری و در طی دوره آن استفاده کرد.
برای تب و درد از استامینوفن ( آسپرین زیر 18 سال ممنوع است بخاطر احتمال ایجاد بیماری کبدی ) و برای احتقان بینی، سرفه و ترشحات بینی از ترکیبات حاوی ضد احتقان و آنتی هیستامین مثل قرص ? آنتی هیستامین دکونژستانت ? می توان استفاده کرد.
علاوه بر موارد بالا استفاده از مایعات کافی در طول روز و تغذیه مناسب برای بهبود سریع و جلوگیری از حالت کم آبی در بدن لازم است. همچنین استراحت در بستر نیز توصیه می شود.
پیشگیری
در مورد آنفولانزا دو نوع پیشگیری داریم 1- واکسنهای آنفولانزا 2- پیشگیری داروئی آنفولانزا
واکسنهای آنفولانزا
امروزه دو نوع واکسن برای آنفولانزا وجود دارد یکی فرم تزریقی و دیگری واکسن اسپری بینی( Nasal Spray Vaccine) کلاً واکسن آنفولانزا، بهترین وسیله برای پیگشیری از آنفولانزا می باشد و بهترین زمان تزریق آن از مهر ماه تا نیمه آبان است. البته واکسن در هر زمانی در فصل شیوع آنفولانزا می تواند تزریق شود، حتی وقتی که ویروس کاملاٌ در جامعه شما پخش شده باشد. در ضمن شما سالانه به تزریق واکسن نیاز خواهید داشت برای اینکه ویروس مداوماً در حال تغییر خصوصیات خود بوده و برای همین هر سال باید توجه به خصوصیات جدید ویروس، واکسن جدید برای جلوگیری از بیماری روانه بازار گردد.
بعلت همین کوتاهی عمر واکسن آنفولانزا و دردسر تزریق سالانه آن، این واکسن فقط برای کسانیکه در گروه پر خطر قرار گرفته و ممکن است دچار عوارض وخیمی شوند استفاده می شود، این افراد شامل:
- افراد بالای 65 سال
- تمام کودکان بین 24-6 ماه
- کودکان و افراد بزرگسالان بین 64-2 سال درصورتیکه دچار مشکلات پزشکی مزمن باشند مثل دیابت نارسائی کلیوی، اختلال تولید گلبول قرمز، ایدز، مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی و …
- کودکان و بالغینی که دچار آسم باشند.
- کودکانی که روی درمان مزمن با آسپرین هستند.
- زنانی که در طول فصل شیوع آنفولانزا باردار می شوند.
- افراد بدون خانه و بی خانمان
- افرادی که تماس خانگی با بچه کوچکتر از 6 ماه دارند.
- پزشکان، پرستاران و کارکنان بهداشتی که در بیمارستان و یا آسایشگاهها مشغول بکار هستند .
عوارض جانبی واکسن تزریقی آنفولانزا
چون واکسن از ویروس غیر فعال تولید می شود، بنابراین کسی از تزریق واکسن به آنفولانزا دچار نمی شود ولی گاهی کمتر از 3/1 افراد در اطراف محل تزریق درد و سفتی را احساس خواهند کرد (برای 2-1 روز ). تب و درد نیز شایع نیست و برخلاف آنچه که قبلاً ادعا می شد، این واکسن خطر ابتلا به آسم را نیز بالا نمی برد.
واکسن اسپری بینی(Nasal Spray Vaccine)
در سال 2003 انجمن داروی آمریکا واکسنی بنام Flomist را که بصورت اسپری استنشاقی از بینی مصرف می شود،تأئید کرد. این واکسن با مصرف آسان و بدون درد جایگزین مناسب برای واکسن تزریقی آنفولانزا می باشد. البته این واکسن فقط برای افراد سالم سنین بین 49- 5 سال تأئید شده است و در افراد مسن و همچنین افراد با بیماریهای مزمن زمینه ای مثل آسم بی خطر بودن این واکسن مشخص نشده و این افراد باید واکسن تزریقی را استفاده کنند . همچنین به کودکان زیر 5 سال نیز باید از دادن واکسن استنشاقی اجتناب شود زیرا این کودکان را در عرض 6 هفته پس از مصرف واکسن در معرض خطر بالاتر ابتلا به آسم و خس خس سینه قرار می گیرند.
* هیچ واکسنی 100% باعث جلوگیری از بیماری نمی شود و واکسن آنفولانزا هم از این قاعده مستثنی نیست و حتی با مصرف واکسن ممکن است فرد مبتلا به آنفولانزا شود.
پیشگیری بوسیله داروهای ضدویروس
استفاده از داروهای ضدویروس جایگزین مصرف واکسن نیست و پزشکان برای کسانی این روش را بکار می گیرند که نمی توانند از واکسن تزریقی استفاده کنند. برای پیشگیری داروئی، 3 داروی ضدویروس تأئید شده است، آمانتادین و ریمانتادین(Rimantadine، Amantadine) که فقط برای پیشگیری از آنفولانزای نوع Aبکار می روند .
Oseltamivir برای جلوگیری از آنفولانزای A و B استفاده می شود. این دارو هم قبل از برخورد فرد با ویروس مؤثر است و هم پس از برخورد فرد با ویروس می تواند مؤثر باشد و برای همین برای پیشگیری از آنفولانزا در کسی که تماس نزدیک با فرد مبتلا داشته است نیز بکار می رود.
چند توصیه مفید برای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا (طبق نظر انجمن ریه آمریکا)
1? مکرر دستان خود را بشوئید: شایعترین علت ابتلا به آنفولانزا لمس چشم، دهان، بینی،با دستان آلوده به ویروس می باشد، پس دستهای خود را تمیز نگه دارید و آنها را از صورت خود دور نگه دارید.
2? از فردی که به آنفولانزا مبتلا شده فاصله بگیرید و اگر خود بیمار شدید، به دیگران زیاد نزدیک نشوید.
3? کسی که به آنفولانزا مبتلا شده بهتر است در خانه بماند و با حضور خود در مدرسه یا محل کار دیگران را بیمار نکنند.
4? هنگام عطسه و سرفه فرد بیمار باید جلوی دهان خود را با دستمال کاغذی بگیرد تا قطرکهای آلوده به ویروس در فضا پخش نشوند.
5? بیاد داشته باشید که فرد بیمار تا 7 روز می تواند باعث پخش ویروس در فضا شود پس توصیه های بالا را باید تا یک هفته رعایت کرد، تا احتمال ابتلاء شما به آنفولانزا کاهش یابد.